Eitje koken

Het huis voor mezelf.
Dat ik hier vaker geweest ben, wil nog niet zeggen dat ik alles zomaar kan vinden op het moment dat ik het nodig heb, dus het was even zoeken naar hoe de TV werkt en naar lucifers voor de yumurta bereiding.

De familie is goed vertrokken, behoorlijk gestrest na een korte nacht, een paar uur flink aanpoten en met vele taken een paar weken vooruit geschoven.

En ja, ik heb een glas water achter de wegrijdende auto aan gegooid opdat hun weg zo gemakkelijk mocht gaan als water stroomt, zoals mijn ex-schoonmoeder vroeger altijd voor ons deed. Su gibi git! Een andere manier van nazwaaien. Ik vind het een mooi gebruik.

In de ochtend had ik nog een paar uur het genoegen gesmaakt om op te mogen passen en was erbij toen Mert zich voor het eerst kompleet omrolde op zijn buik. Wat een worsteling.

Yolculuk hazirZe hadden een lange autorit voor de boeg van minstens 6 uur, voor een deel door het Taurusgebergte, en net na middernacht kwam het telefoontje dat ze goed aangekomen waren in de Yayla.

De avond ervoor waren we in Restaurant Sömine in Ürgüp, om Murat zijn verjaardag te vieren samen met alle personeelsleden van Travel Atelier, hét reisbureau voor Champaign for the birtday childexclusieve bruiloften in Turkije. Mert viel snel in slaap in zijn kinderwagen en na een toast met champagne werden de wijnen gekozen en het eten besteld. Al snel ging het gesprek over de eerstvolgende grote klus: Het op handen zijnde huwelijk tussen een Iraquese vrouw en een Libanees, een huwelijk wat nooit in een van beider vaderlanden zou kunnen plaats vinden. Een echt flitshuwelijk qua notariële voorbereiding zoals dat alleen maar in Turkije en Las Vegas schijnt te kunnen: al het officiële papierwerk kan hier tegenwoordig in één dag geregeld worden.

Het was een feestelijke avond met heerlijk eten en de nodige raadgevingen voor al het verantwoordelijke personeel hoe de puntjes op de i’s te zetten van die op komst zijnde huwelijksdag tijdens de afwezigheid van de beide patrons .

Vandaag is een rustdag; de plantjes water geven op het balkon, bezinning op de komende dagen, zien dat de Turkse Simkaart in het juiste telefoontoestel komt voor alle lokale telefoontjes, de Bakal met de lekkerste yogurt uitkiezen. Zo nog even volop genieten van DiziMax en mijn TV ‘schade’  wat series als de Mentalist, V, Brothers and Sisters betreft  inhalen. In HD breedbeeld nog wel.

Morgenochtend in alle vroegte, voor de ergste hitte, op pad of in de pedalen, al naar gelang de muts staat, om zoals altijd een afspraak te maken bij de geweldige manicur/pedicur, een terrasje te pikken en even langs kantoor te gaan om een memorycard op te halen. Dan een meditatie-CD inspreken en de dag zich verder laten ontvouwen. Nu eerst een eitje en Castle.

Su gibi git!: Voorspoedige reis
Patron:
Baas
Yumurta: Ei
Yayla: Buitenhuis in de bergen, om zomers aan de hitte van de stad te ontsnappen
Sömine: Schoorsteen
DiziMax:
Speciaal TV kanaal voor Dizi’s: TV Series
Manicur/pedicur: Manicure/pedicure


Een ander geluid

Posted in on augustus 22, 2009 by Carolien Geurtsen

Vrijdag 21 augustus 2009

Alweer twee weken in Turkije, het land waar ik tien jaar gewoond heb, geniet ik volop van de meeste oude en nieuwe geluiden, al schrik ik ook van sommige.

Na twaalf jaar vind ik het nog steeds heerlijk om hier ieder jaar te zijn en raak al opgewonden als ik weer in het vliegtuig zit. Eerst een rondje ‘down memory lane’ via Kalkan en Antalya, plaatsen waar ik langer gewoond heb, en dan brengt een 7 uur durende rit door de binnenlanden ons in Ürgüp, Cappadocië, het natuurlijke wonderlandschap met de zo typerende feeënschoorstenen.

Cappadocië

Door eeuwenlange windvlagen gevormde bizarre kalkstenen rotsformaties, met grotwoningen tot soms 20 verdiepingen onder de grond.
Hier woonden de eerste Christenen en je vind er onnoemelijk veel al of niet verborgen kerken uit die tijd vol met catacomben en iconen. Een magisch gebied waar diezelfde rotswoningen in alle eenvoud nog steeds bewoond worden door de armsten onder de bevolking, terwijl er honderden meters verderop de meest prachtige 4 sterren hotels diep in de kalkstenen rotsen gelegen zijn. Oud en nieuw maken gebruik van deze vorm van klimaatbeheersing: Er gaat niets boven natuurlijke temperatuurregeling, aangenaam in zomer en winter.

Ramadan

Vannacht werd ik voor het eerst weer gewekt door de Davulcu, een trommelaar die nog steeds traditioneel langs de huizen gaat om de mensen te waarschuwen dat het tijd is voor ‘Sahur’, het ontbijt voor zonsopgang waarmee dan gelijk ook de ‘Ramazan’ officieel begonnen is.
Vandaag is de eerste dag dat een groot deel van de bevolking niet zal eten, drinken, roken of seks hebben tussen zonsop- en zonsondergang, om Allah te eren en zich te bezinnen op de vanzelfsprekendheden van hun leven, nu buiten hun normale comfort- (of discomfort)zone, en op waar ze allemaal dankbaar voor kunnen zijn.

Gezond of ongezond

Ik ben blij hier weer eens te zijn tijdens de Ramadan omdat het een heel speciale sfeer geeft en ik heb groot respect voor de mensen die het vasten beginnen en volhouden, al vind ik het persoonlijk een ongezonde bezigheid en zeker geen Detox zoals ze het hier ook al zijn gaan noemen, want Detox is Hot, ook in Turkije. Zonder water of thee te drinken is er geen sprake van afvoer maar van opeenhoping van afvalstoffen, en dan ’s avonds voor het slapen gaan nog een uitgebreide maaltijd… niet echt bevorderlijk voor de werking van welk menselijk lichaam dan ook.
Nee, ik ben wel voor het oorspronkelijke uitgangspunt van tijd nemen om zonder overvloed te bezinnen, gematigd te reinigen of zelfs te vasten, maar niet in deze vorm. Ooit heb ik eens, in mijn tijd als gids hier, onze chauffeur naar de kant van de weg moeten praten zodat hij kon gaan eten. In die hitte, toen nog zonder airconditioning, en zonder te mogen drinken; hij zag grauw van het fysieke ongemak.

Hoezo seculier

Mijn vrienden en bekenden doen geen van allen mee aan de Ramadan. Zij zijn niet-praktiserend moslim of atheïst en zelfs ook zeer principieel en openlijk in hun anti-orthodoxe geluiden.
Sinds een jaar of tien – en vooral sinds de benoeming van de sterk religieuze minister president Erdoğan, wiens partij zich financieel ondersteund weet door o.a. Ülker, een groot concern vergelijkbaar met Unilever – zijn religie en politiek weer onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zijn familie is grootaandeelhouder van de drie distributiebedrijven van het Ülker Concern. De vrienden waar ik logeer kopen net als vele anderen, zoals ik inmiddels heb ontdekt, geen enkel produkt meer van dit merk, ook niet als het, zoals bij een vriendin met zware glutenallergie, zwaar valt om van een ander merk glutenvrije produkten te vinden. Ik vind het bewonderenswaardig hoe sterk dit gevoel onder een groot deel van de Turkse bevolking leeft, ondanks de eerder genoemde  islamisering van politiek en commercie. En ook hoe die mening vrijuit in de winkels geuit wordt, waarvan de eigenaars soms, zeker in dit sterk gelovige deel van Centraal Anatolia, ook politiek erg religieus georienteerd zijn.  En het andere merk wordt dan trouwens ook grif besteld: de granaatappelsap was de volgende ochtend al in de ‘market’ gearriveerd.

Ataturk en iPhones

Er is in Turkije in het algemeen toch erg veel weerstand, en dat is al zolang als ik hier kom, tegen de menging van religie in politiek, zoals ook Atatürk dat in zijn hervormingsjaren (1920 -1938) bedongen en wettelijk vastgelegd heeft. Als je echt vaderlandslievend bent hier, en dat zijn er zichtbaar velen, dan wil je die scheiding van kerk en staat en niet-islamische wetgeving heel erg graag zo helder mogelijk in stand houden. Het hele militaire apparaat, een uitvloeisel van de separatistische staat, ondersteunt de Ülker boycot dan ook totaal en heeft die klaarblijkelijk zelfs mede geïnitieerd.
Nog een heel ander nieuw geluid hier: Ik heb deze paar weken nog nooit zoveel I-Phones gezien als het hele afgelopen jaar in Nederland, met als klapstuk, tot mijn grote verbazing, de twee dochters van vrienden, 9 en 14 jaar jong, die allebei ook al de ‘oude’ van hun ouders gekregen hebben. Dat mijn zoon een afkeer heeft van I-Phones en zweert bij zijn Samsung Pixon, ging er tot nog toe hier bij niemand echt in: ‘Saka yapiyursun’ (je maakt een grapje toch zeker), zag je ze denken, al waren ze te beleefd om dat hardop te zeggen.

Blechtrommel

De Davulcu van vroeger, die op een traditionele drum sloeg en zijn lied zong, is hier in het hart van Centraal Anatolië niet meer wat het was toen ik in Antalya woonde. Zijn drum klinkt blikkerig en niet zo vol als ik me herinner. Ook al ben ik van nostalgie vervuld, ik wachtte vannacht tevergeefs op het bijbehorende nasale gezang (Manii). Mijn ex zegt dan ook dat het nu eerder lijkt of hij op een metalen jerrycan slaat, en dat gaat zeker niet zo ritmisch als ik me herinner.
Waar hij aan het eind van de vasten met zijn identiteitskaart van de gemeente langskomt om zijn bijdrage te vragen, zoals bij ons de krantenjongens met oud en nieuw dat doen, wordt hij hier in de straat door een aantal mensen niet al te vriendelijk verzocht dit stukje van zijn ‘wijk’ de komende nachten snel te slechten. Ze zijn ook bereid om daarvoor van tevoren al een bijdrage aan deze jaarlijkse bron van inkomsten te verschaffen.

Biken of bidden

Vanavond is er ‘gewoon’ de keuze tussen ‘mountainbiken’ in dit waanzinnige landschap of  me wederom te laten lokken door de hele oude en zo vertrouwde geluiden van de Soefi ’s en het prachtige gebed in dansvorm van hun Whirling Dervishes. Voor de mannen wordt het het eerste en voor mij toch deze meditatieve dans.